13 Eylül 2011

Profil Resmim-Fatih Guillaume ya da ülkesi Fransa'da Guillaume le Conquérant ya da fethettiği İngiltere'nin dilinde William the Conqueror.

Bu yazımda Fatih Guillaume'nin kararlılığı ve etkilerini dile getireceğim. Kuzey Fransa'nın en önemli derebeylerinden olan Normandiya Dükü Guillaume,1066 yılında akrabası Aziz Edward'ın (Edward the Confessor-şehit olmayan azizlerine confessor der İngilizler) ölümü ile İngiliz tahtında hak iddia etti. 1066 öncesi İngiltere, İskandinav Cermen gelenekleri ile yaşayan, ortaçağın hızla ilerleyen Avrupa'sının gerisinde kalmış ve sürekli istila edilen/yağmalanan bir ada devletiydi.

Guillaume'nin 14 Ekim 1066 Hastings Muharebesi galibiyeti ile İngiltere'yi istila etmesinden sonra Fransız kimliği hızla İngiltere'ye yayıldı. Avrupa'nın iki büyük sac ayağı vardır. İlk sac ayağı 843'te Verdun Antlaşması ile Doğuda kalan ve zamanla Karolenj İmparatorluğu makamını alan Almanlardır. İkinci sac ayağı ise Karolenj İmparatorluğu'nun Batı Parçası olan Fransa'dır. Bu iki büyük güç ortada kalan 3. kısım Lotharingia(Belçika/Hollanda/Lüxemburg), Burgondiya(Alsace ve İsviçre'nin Fransız Kantonu) ve İtalya Krallığı(Kuzey İtalya ve İsviçre'nin İtalyan Kantonu) için 843 yılından beri harp etmiştir. Fransa ve Almanya, hiç bir zaman fethetmek istedikleri 3. bir bölgeye güçlerinin tamamının projeksiyonunu gerçekleştiremediler çünkü arkalarında kalan ezeli rakipleri hep bir tehditti. Mesela Sultan 1. Süleyman, daima Fransa'yı, Habsburg Almanya'sına karşı kullanmıştır.

İşte Fatih Guillaume'nin İngiltere fethi, Franko-Alman medeniyeti bu kısır döngüden çıkardı.Avrupa'da hakimiyet kavgası sebebi ile Avrupa dışına tam konsantre olamayan Fransa ve Almanya yerine, Avrupa kültürünü almış İngiltere(İleri Sömürgecilik çağında artık Birleşik Krallık) yeni kıtaları birer birer fethederek hem Hristiyan-Avrupa kültürünü yaydı, hem de bu sömürgeler Avrupa'ya büyük katmadeğer sağladı. Tabii ki sömürgecilikte İngiltere kadar katkısı olan İspanya, bütün Alman tehdidine rağmen Fransa, Hollanda, Portekiz gibi ülkelerin de payını unutmayalım.

Gelelim, Fatih Guillaume'e. Babası Muhteşem Robert, 1020li yıllarda, kalesinin penceresinden bir köylü kıza(Falaise'den bir dericinin kızı Herleva) aşık oldu ki o dönemde bırakın milyonlarca dönüm toprak sahibi bir Dükü, 4-5 bin dönüm toprağı olan bir şövalye için bile imkansız bir birleşmedir bu. Ama Robert, komşusu Boulogne Kontu gibi Karolenj kanından bir gelin almak yerine aşkının peşinden koştu ve Herleva ile birleşti. Tabii ki bu birleşme Kilise tarafından onanmadı, koskoca Normandiya Dükü kıymetli bir ittifak kurabilinmesi için evlendirilmek üzere bekletiliyordu. Bu gayrı meşru ilişkiden 1027 yılında bir çocuk doğdu, adı Guillaume(William) kondu.

Guillaume'un çocukluğu da gençliği de zorluklar içinde geçti. Gayrı meşru olduğu için akrabalarının öldürülmek üzere hedefi oldu. Babası Muhteşem Robert 1035 yılında öldüğünde 8 yaşındaydı ve Dükalık William' a babası tarafından miras bırakılmıştı. Gençliği isyanlarla uğraşarak geçti. Ama yılmadı ve bu aksilikler Fatih Guillaume'nin kararlılığını arttırdı. 1066 yılında Britanny Dükalığı, Flanders Kontluğu, Boulogne Kontluğu, Vermandois Kontluğu gibi Kuzey Fransa' nın neredeyse tamamını İngiltere fethi için mobilize edecek güce ulaştı.

İngiltere'yi fethettiğinde ise bütün İngiltere'yi 4 parçaya böldü. Bir parçasını kendisine ayırdı. Bir parçasını en yakın 10-15 kontuna, bir diğer parçasını ise 200 civarı baronuna ve son parçasını ise 5000 kadar şövalyesine dağıttı. Bugün hala İngiltere topraklarının %60'ını William ile beraber Fransa'dan gelen aristokrasi sınıfı yönetir.

Ben Fatih Guillaume'nin kararlılığına çok hayranım. Ayrıca kendi isteği dışında gelişen İngiltere'nin Avrupa kültürüne ilhakı da 1066 fethinin tarihsel önemini gösterir. Birbirilerinin altını oyan Fransa ve Almanya kadar güçlü olmasa da, kolonizasyon/sömürgecilik savaşlarına ekonomik kaynak sağlayabilecek bir denizcilik devletinin temelleri atıldı.