Atatürk'ün 1. Dünya Savaşı hizmetlerini okursanız, neden Milli Mücadele kadrosunun onun etrafında toplandığını anlarsınız. Tam bir itfaiyeci, nerede kontrolden çıkmış bir yangın var oraya yollanmış. Doğu Cephesi Karışmış orayı toparlamış, Filistin karışmış bu sefer de Filistin cephesindeki ordumuzu yokolmaktan kurtarmış. Lojistiği Balkan topraklarının kaybı ve Anadolu topraklarının işlenmemesi sebebi ile çökmüş, aç kalmış bir ülkenin ordusunu kurtardığının da notunu düşelim.

Burada 25 Nisan 1915' te sadece 34 yaşındaki bu delikanlının (bu metnin yazarından sadece 2 yaş büyük iken) nasıl bu ülkeyi ipten aldığını, hem Çanakkale harekatı hem de 1. Cihan Harbi Akdeniz Cephesi' ni daha başlamadan sona ermekten nasıl kurtardığını anlatacağım.








Yukarıdaki resimde, Nisan 1915 Gelibolu Muharebe Savunma Düzenimiz gürülüyor. Cephe sol kanadını III. Kolordu' dan Halil Sami Bey'in 9. Tümen tek başına tutmak zorunda kalmakta. III. Kolordu'nun kalan unsurları 5. ve 7. Tümenleri'nden müteşekkil cephe sağ kanadımız çok açıkta kaldığı gayet net. Bunun sebebi Liman Paşa'nın Saros' tan çıkarma beklemesiydi. Bir kara harekatı için Saros Körfezi avantajlıdır. Ancak, 9. Tümen unsurlarının cılız bir güçle (27. Alay) savunduğu Arı Burnu/ANZAC koyu çıkarmasının Çanakkale Boğazı' nın Avrupa kıyılarını müttefiklere armağan edecek olması sebebiyle, Arıburnu/ANZAC koyu çıkarması muharebenin gerçek stratejik hedefine Saros çıkarmasından daha çok hizmet ediyordu. Sonuçta bu muharebenin temel amacı, müttefiklerin filosunun Marmara Denizi'ne inmesiydi. Bu sebeple Mustafa Kemal' in, Arıburnu/ANZAC koyu bölgesinden amfibi taarruz beklemesi haklı iken, Liman Paşa'nın Saros beklentisi çok yanlıştı.

Saldırı olması gerektiği gibi oldu ve Müttefik ana tazyiği Arıburnu' ndan geldi. Karşılarında 27. Alayı buldular ve Türk 27. Alayının sağ kanadına Conk Bayırı yönünde bir çevirme saldırısı yaptılar. 27. Alayı, ANZAC sağ kanadı önünden geri çekilirken gören Mustafa Kemal, alayın ricatı bırakıp muharebeye geri dönmesi için işte bu esnada meşhur emrini (sizlere ölmeyi emrediyorum) verdi.

9. Tümen' in 27. Alay' ı, 19. İhtiyat Tümen komutanı Mustafa Kemal' in komutasında olanca gücü ile düşmanın sağ kanadını oyalarken, Mustafa Kemal' in ihtiyat 19. Tümeni' nin 57. Alayı ise 27. Alayın sağ kanadına, ANZAC sol kanat birlikleri Conkbayırı'na ulaşmadan yerleşti.

ANZAC' lar Conkbayırı ve Kocaçimen bölgesini ele geçirmeyi başarsaydı, 25 Nisan 1915'te daha harekat başladığı gün Çanakkale Boğazı' nın Avrupa yakası Müttefik kontrolüne geçecek ve boğaz müttefik gemilerine açılacaktı. İşte bu 34 yaşındaki delikanlı, o gün Türk Ordusu' nun Mareşali olduğunu gösterdi. 1912' de sokak çetesi sayılacak devletlere imparatorluğun ana vatanı Makedonya' yı kaptıran Türk Ordusu, Mareşali Atatürk'ü bulup savaşın Akdeniz tiyatrosunu dengeleyerek bu bölgede harbin 1918'e kadar uzamasını sağladı.

Atatürk, üstün hizmetlerine Cihan Harbi' nde Doğu Anadolu' da ve Filistin' de (Yıldırım Ordu Grubu) ve en sonunda Türk Kurtuluş Savaşı' nda devam etti. Elimizden çıkmış Marmara, Ege, Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri' ni yeniden ülkeye kazandırarak, İç Anadolu' ya sürülerek 1. Haçlı Seferi (1096-1099) travmasını yeniden yaşamamızı engelledi.

Liman Paşa' ya gelince, Atatürk' ün 25 Nisan' da örttüğü hatasının kaynağı olarak bu coğrafyayı çok tanımaması, açıkçası bu cepheyi çok ciddiye almaması ve 1. Cihan Harbi'nin baş aktörleri Fransa ile Almanya arasında cereyan eden Batı Cephesi' nde görev alamamanın yaratmış olduğu hayal kırıklığının etkisi olduğuna inanıyorum. Müttefikler açısından Çanakkale harekatı anlamsız bir zaman kaybıydı, zaten bunu önceki yazılarımda yazdım. Ama biz de bile bile lades diyerek Çanakkale' ye saldırarak hata yapan müttefiklere çok yalnış bir savunma düzeni ile karşılık verdik ve Atatürk olmasaydı bu hatalı stratejiye rağmen müttefikler 25 Nisan saldırısı ile bu harekatı kazanacaktı.